Brak dojazdu do nieruchomości: kiedy można ustanowić służebność drogi koniecznej

Teoretycznie każda nieruchomość musi mieć dostęp do drogi publicznej. W praktyce jednak jest z tym różnie. W przypadku kłopotów z dostępem rozwiązaniem może być ustanowienie drogi koniecznej. Zgodnie bowiem z art. 145 kodeksu cywilnego: "Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna)". Roszczenie o ustanowienie służebności przysługuje właścicielowi nieruchomości, użytkownikowi wieczystemu oraz posiadaczowi samoistnemu. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z jak najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które ma prowadzić droga.

Ustanowienie służebności może nastąpić nie tylko wtedy, gdy nieruchomość w ogóle nie ma dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, ale także gdy dostęp co prawda istnieje, tyle że jest nieodpowiedni. Kodeks cywilny w żadnym miejscu nie definiuje pojęcia „nieodpowiedni". Stąd też w praktyce o tym, czy nieruchomość ma zapewniony dojazd odpowiedni czy nieodpowiedni, decydować będą okoliczności konkretnego przypadku.

Służebność drogi koniecznej może zostać ustanowiona na mocy umowy stron lub orzeczenia sądowego. Zawarcie umowy następuje w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości obciążonej godzi się z właścicielem nieruchomości władnącej. Niestety w praktyce rzadko się to zdarza i najczęściej droga wytyczana jest dopiero po skierowaniu sprawy do sądu – sprawa rozpoznawana jest w trybie nieprocesowym.

Wniosek kierujemy do Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w okręgu, którego znajduje się nasza nieruchomość (jest to zazwyczaj sąd znajdujący się w miejscowości położenia nieruchomości lub najbliżej niej).

Do wniosku powinniśmy dołączyć: opłatę sądową w wysokości 200 zł, plan wytyczenia drogi sporządzony na fragmencie mapy sytuacyjnej przez geodetę (projekt musi być jak najmniej uciążliwy dla działek obciążanych służebnością), dowód na to, że jesteśmy właścicielami działki: np. akt notarialny, wyrok sądu, czy odpis z księgi wieczystej.

Niestety w trakcie sprawy może pojawić się konieczność skorzystania z opinii biegłego geodety wyznaczonego przez sąd i należy się przygotować na pokrycie dodatkowych kosztów jego usług.

PAMIĘTAJ

• służebność drogi koniecznej może służyć nie tylko przeprowadzeniu „drogi” ale także m.in. mediów
• służebność drogi koniecznej można znieść: sądowo i umownie (w formie aktu notarialnego) jeżeli miną przesłanki jej utworzenia
• służebność można również zmienić: rozszerzyć i zwężać jej zakres (w przypadku zmiany potrzeb).
• służebność drogi koniecznej wymaga wpisu w księdze wieczystej

W celu uzyskania pomocy w napisaniu wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej umów się na spotkanie w Centrum Pomocy Prawnej - nasz prawnik w Tarnowie wyczerpująco wytłumaczy Ci jak będzie wyglądał proces, może również reprezentować Twoje interesy w trakcie trwania całej sprawy aż do wydania orzeczenia kończącego.